สมัยกลางหรือยุคมืด ช่วง ศตวรรษที่4-5 เป็นสมัยที่คริสต์ศาสนา พระสันตปาปา ศาสนจักร และระบบฟิวดัล(ศักดินาแบบฝรั่ง"เจ้านายกับข้ารับใช้") มีอิทธิพลมากต่อสังคมยุโรป ใครที่ต่อต้านหรือมีความเห็นต่าง จะโดนขับไล่หรือบัพพาชนียกรรม
- ระบบการปกครอง มีการปกครองแบบกระจายอำนาจ อำนาจอยู่ที่ขุนนาง กษัตริย์ไม่สามารถรวมอำนาจได้
-เศรษฐกิจ เป็นแบบแมนเนอร์(manor)ขุนนางเป็นเจ้าของที่ดิน มีศูนย์กลางอยู่ที่ปราสาท ประชาชนส่วนใหญ่เป็นข้าติดที่ดิน และประกอบอาชีพในที่ดินขุนนาง
- ศิลปะวัฒธรรมสมัยกลาง เน้นรับใช้ศาสนา ถือว่าเป็น "อู่อารยธรรมยุโรป" มี
ศิลปะไบแซนไทน์ (คริสเตียนผสานตะวันออก) เช่น วิหารเซนต์โซเฟีย , โบสถ์เซนต์มาร์ก
ศิลปะโกธิค (สูงเป็นพิเศษและอาภรณ์ที่พลิ้วไหว) เช่น วิหารน็อทร์-ดาม , วิหารลินคอล์น
ศิลปะโรมาเนสก์ (แน่นหนา เทอะทะ แข็งแรง) เช่น หอเอนปิซ่า , วิหารแซงต์ปิแอร์
- การเกิดมหาวิทยาลัย เช่น มหวิทยาลัยปารีส , มหาวิทยาลัยโบโลญญาในอิตาลี , มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ในอังกฤษ , มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดในอเมริกา
- สงครามครูเสด ระหว่างคริสต์ กับ อิสลาม แย่งเยรูซาเล็ม รบกันสองร้อยปี สุดท้ายมุสลิมยึดครองเยรูซาเล็มได้ ทำให้การค้าขยายตัวและเกิดเมืองใหม่ สงครามทำให้คนยุโรปมีโลกทัศน์และประสบการณ์กว้างไกลขึ้น ฉลาดขึ้น การค้าเจริญขึ้น ซึ่งทำให้สภาพเศรษฐกิจและสังคมเปลี่ยนไป
- สงครามร้อยปี ระหว่างอังกฤษกับฝรั่งเศส เป็นสงครามที่เปลี่ยนแปลงจากความขัดแย้งระหว่างบุคคลมาเป็นความขัดแย้งระหว่างชาติ และเป็นจุดเริ่มต้นของการเกิด "รัฐชาติ"